دانلود کتاب کفایه التعلیم فی صناعه التنجیم از غزنوی (طالع بینی)

کتاب کفایه التعلیم فی صناعه التنجیم

نجوم در اسلام و ایران

قیمت: ۷۵۰۰ تومان 

مشخصات کتاب:

نام کتاب: کفایه التعلیم فی صناعه التنجیم، نجوم در اسلام و ایران

نام نویسنده: غزنوی

موضوع کتاب: آموزشی، طالع کرات، طالع بینی، علم کواکب و نجوم در اسلام و ایران

تعداد صفحات: ۳۹۶

فرمت کتاب: Pdf

کیفیت کتاب: ۹۵ درصد خوب

نوع خطوط کتاب: خطی

حجم فایل: ۵۰.۹۳ مگابایت

شرحی بر کتاب:

کتاب «کفایه التعلیم فی صناعه التنجیم» کتاب کفایه التعلیم فی صناعه التنجیم تألیف سیّد العلما ابومحامد محمّد بن مسعود بن محمّد بن الزکی الغزنوی است. این کتاب هم به تقلید کتاب التفهیم (نوشتۀ ابوریحان بیرونی) نوشته شده و مشتمل است بر شرح و تفصیل مطالب یک باب از کتاب التفهیم یعنی باب احکام نجوم.

ابوالمحامد غزنوی حقیقتاً از استادان ماهر فن نجوم بوده و از کتاب التفهیم تقلید کرده و مکرر از استاد ابوریحان و کتاب التفهیم نام برده است. کتاب کفایه التعلیم به عقیدۀ علامه جلال ‌الدین همایی صحیح ترین و جامع ترین کتاب نجومی است که بعد از کتاب التفهیم نوشته شده و از یادگارهای گرانبهای نثر فارسی است. نگارنده، تاریخ تألیف کفایه التعلیم را در چند مبحث و چندین بار تکرار کرده است. بطور مثال در مواضع اوجات و جوزهرات در اوایل کتاب نوشته است: «حرکت اوجات امروز که ما در اوئیم و آن اول محرم پانصد و چهل و دوی تازی است» و در مقالت دوم باز در اوائل کتاب می‌نویسد «چنانکه امروز که اول محرم پانصد و چهل و دو تازی است» و در فصل تاریخ عالم می‌ گوید «و امروز که ما در اوییم از تاریخ یزدجرد ششم در ماه است سال بر پانصد و شانزده یزدجردی» و در فصل طالع قرآن طوفان نزدیک به اواسط کتاب می‌فرماید «و امروز که ما در ویایم و آن اول پانصد و چهل و دو است» و نیز در همین فصل برای محاسبۀ ادوار قرانات سالهای هجری قمری را به سنین شمسی هجری تطبیق و تحویل می‌کند و می‌گوید «پانصد و چهل و یک سال قمری پانصد و بیست و چهار سال شمسی باشد و ده ماه و هفده روز» نگارنده در صفحۀ اول نکاتی ذکر می‌کند که مصداق بارز روش تحقیق علمی است که پیشرو بودن وی را از دانشمندان هم عصر خود نشان می‌دهد:

«هر مصنف که کتابی تصنیف کند، باید در اول وی هشت مقدمه بکار دارد: اول آنکه بگوید که این تصنیف را برای کدام نوع علم می‎کنم از انواع علوم؛ برای آنکه انواع علوم بسیار است و هر نوعی را راغبی است و کارهی

دوم آنکه نام کتاب چنان نهد که از کلی غرض کتاب خبر دهد، برای آنکه معظم غرض از نام کتابها این است.

سیّم آنکه نام خود یاد کند تا بدانند که او اهل آن تصنیف بوده یا نه

چهارم آنکه غرض کتاب بیان کند؛ برای آنکه هر متعلّمی را در تعلیم کتابی غرضی است.

پنجم آنکه منفعت کتاب باز نماید برای آنکه طلب غرض برای منفعت است.

ششم آنکه بگوید که در کتاب سخن بر چه طریق خواهد راند تا متعلم زود به غرض رسد چون بر آن طریق رود و نیز سخن هر علمی بر طریقی است.

هفتم آنکه وقت خواندن کتاب پیدا کند تا متعلم پیشتر یا پستر نخواند که از غرض باز نماند.

هشتم آنکه تمامی علم کتاب پیش خاطر آرد، پس آن را قسمت کند تا اقسام وی متقابل افتد و متداخل نگردد».

محتوا تقسیم بندی فصول و ابواب این کتاب بسیار دقیق و با وسواس انتخاب شده است، بجای واژه‌های «فصل» و «باب» از واژه‌هایی مانند «جنس»، «نوع» و «صنف» استفاده شده است. این کتاب شامل دو جنس است.

جنس اول: در علم هیأت که شامل سه نوع است. نوع اول: زمین؛ نوع دوم: در هیأت افلاک و حرکتهای ایشان؛ صنف اوّل: در کرۀ ثابته و حرکت وی؛ صنف دوم: در هیأت هفت کرۀ سیّاره؛ نوع سوم: در هیأت ستارگان و حرکات ایشان به ذات و عرض؛ صنف اوّل: در هیأت کواکب و حرکات ایشان؛ صنف دوم: در هیأت ذوات الاذناب.

جنس دوم: در علم احکام که پنج نوع را شامل می‌شود؛ نوع اول: در شناختن قانون احکام؛ صنف اول: در صفت افلاک مشترک؛ صنف دوم: در صفت کواکب مفرد و مشترک؛ نوع دوم: شناختن دلایل عالم؛ نوع سوم: در احکام موالید؛ صنف اوّل: احکام کلّی؛ صنف دوم: در احکام جزوی؛ نوع چهارم: در احکام مسائل؛ صنف اوّل: در استخراج ضمیر؛ صنف دوم: در استخراج خبی؛ نوع پنجم: در اختیارات؛ صنف اول: در دلایل کلی اختیار؛ صنف دوم: در دلایل جزوی.

فهرست مطالب کتاب:

• از جنس طالع از جنس جوهر قابل تدبیر بود و اگر قابل پذیرنده از جنس جوهرهست…
• طالع مزاج، کوکب علوی، کواکب ثابته
• طالع ملک همان مزاج نگاه دارد که میان طالع اختیار و طالع صاحب اختیار…
• هر برجی از جمله دوازده برج سی درجه باشد که در طول لیکن صد و هشتاد درجه باشد
• نقطه اوج فلک اوج همه بر شصت و شش سال شمسی یک درجه حرکت کند در فلک…
• کواکب شمسی خواند بسبب معرفت و بسبب روشنی و بعضی عرب و ستارگان داخل وی مژده است و خارج یازده صورت ششمین کلب اصغر است و…
• هر کوکب از سیاره باشد که هر یکی از دو نقطه اعتدال افتد او را به میل باشد و نه عرض و…
• وصیت پس از مرک خاصیت وی آنست که قمر در برج ثابت باشد متصل بعدی خاصه بمشتری یا قبول و طالع هم ثابت و مسعود و چهاردهم کیمیا خاصیت وی آنست که موضوع قمر و طالع آتشی باشد…
• بدانکه اگر طالع زنی هفتم طالع شوهری او بود یا طالع خدمتکار ششم طالع مخدوم باشد یا طالع مخدوم عاشر طالع خدمتکار باشد طالع دوستی یازدهم یا سیم دیگری باشد…
• در استخراج ضمیر بنای استخراج ضمیر برسه اصلاست اول صحت از آن جهه…
• در استخراج احکام جزئی و احکام جزئی سه نوعست اول احکام سال و دوم احکام ماه و سیم احکام روز و…
• احکام طالع ولادت و طالع تحویل و برج انتهاء وی افتد بیماری قوی کردد و اگر قمر مخوس باشد بکواکب اصلی هم بیماری قوی گردد و…
• و صدها مطالب دیگر….